A Bright Shining Lie (1998) (Vietsub) - Sự Lừa Dối Hào Nhoáng

Năm 1962, tình hình miền Nam Việt Nam cực kỳ nóng bỏng, chế độ độc tài Ngô Ðình Diệm ngày càng mất lòng dân. Phong trào phật tử chống đàn áp tôn giáo bùng nổ quyết liệt, cuộc đấu tranh vũ trang chống Mỹ ngụy của nhân dân Miền Nam ngày càng lan rộng. Mỹ can thiệp sâu vào Việt Nam bằng viện trợ quân sự và đưa cố vấn vào Miền Nam để huấn luyện quân đội Sài Gòn.
Trung tá John Paul Vann (Bill Paxton) được điều động sang Việt Nam với tâm trạng háo hức vì có cơ hội thăng tiến. Là cố vấn quân sự cho một đơn vị lính Sài Gòn đóng tại đồng bằng sông Cửu Long, được chứng kiến nhiều sự kiện xảy ra và nhất là được tham gia trận chiến Ấp Bắc (1963) John đã cảnh báo với giới lãnh đạo chóp bu Mỹ về sự sụp đổ không gì cứu vãn nổi của chiến lược “chiến tranh đặc biệt” (Quân đội Sài Gòn + Vũ khí Mỹ + Cố vấn Mỹ) tại miền nam Việt Nam do tổng thống Kennedy đề xướng. Do phát biểu không hợp lòng cấp trên, John bị cách chức và trở về Mỹ.
       Sau khi tổng thống Kennedy bị ám sát, Jonhson lên thay, nhằm cứu vãn chế độ ngụy quyền khỏi sụp đổ, chính phủ Mỹ dựng ra sự kiện Vịnh Bắc Bộ (8/1964) lấy cớ đưa quân vào chiến trường Việt Nam. Cuộc chiến tranh cục bộ được phát động (quân đội Mỹ trực tiếp tham chiến). John lại được điều động, anh hứng khởi lên đường với một nhiệm vụ mới: sĩ quan biệt phái trong “phái đoàn viện trợ Mỹ” nhằm thực hiện kế hoạch bình định cấp tốc miền nam Việt Nam. Mỹ một mặt ồ ạt đổ quân và vũ khí đạn dược vào miền nam, tăng cường đánh phá bằng không quân và hải quân ở Miền Bắc, dành thế chủ động trên chiến trường nhằm tiêu diệt và làm suy yếu sức đề kháng của Quân Giải Phóng, một mặt tăng cường viện trợ kinh tế, đưa lúa gạo và hàng hóa tiêu dùng tới tận tay người nông dân với mục đích lôi kéo người dân về phía ngụy, hòng làm Quân Giải Phóng mất chỗ dựa.
Là sĩ quan mặc thường phục, John không những đóng vai trò nòng cốt trong kế hoạch bình định dưới chiêu bài viện trợ mà còn tham gia tích cực trong việc hoạch định kế hoạch quân sự mang tính chiến lược của quân đội Mỹ. John đã được đại tướng Westmoreland, tổng tư lệnh quân đội Mỹ tại Việt Nam, thăng cấp đại tá. John cũng là một trong số ít sĩ quan phát hiện một số dấu hiệu báo trước cuộc tổng tấn công tết Mậu Thân 1968 của quân và dân ta vào các sào huyệt Mỹ ngụy trên toàn miền nam. John đã báo cáo cấp trên nhưng bị bỏ ngoài tai vì không ai tin. Chiến tranh cục bộ của Mỹ với hơn nửa triệu quân tham chiến ngày càng bế tắc và có nguy cơ phá sản.
       Tại Mỹ, Nixon ra tranh cử tổng thống với lời hứa sẽ rút quân về nước. Nhưng khi đã đắc cử, Nixon mới lộ bộ mặt thậ là một kẻ chống cộng điên cuồng với kế hoạch “Việt Nam hóa chiến tranh ” (dùng người Việt đánh người Việt, thay thế quân đội Mỹ bằng quân đội ngụy quyền được huấn luyện tốt, trang bị vũ khí tối tân). Kế hoạch này cũng có phần đóng góp đáng kể của John…

        Bộ phim dựng lại cuộc đời và hoạt động của một nhân vật có thật: cố vấn đặc biệt John Paul Vann. Một nhân vật nhiều lần tình nguyện sang Việt Nam và hoạt động rất xông xáo. Là nhà phân tích chiến lược, tham mưu cho lầu Năm Góc, John biết đánh giá tình hình chiến sự và thực lực của đối phương, giỏi mị dân và mê gái, một mẫu người hùng đúng kiểu Mỹ. John còn là một trong số những sĩ quan cao cấp có tư tưởng cố hữu, không thừa nhận việc Mỹ tham chiến ở Việt Nam là sai lầm. Chính điều đó đã khiến ông ta phải trả giá, John Paul Vann chết tại chiến trường bắc Tây Nguyên tháng 6/1972 khi trực thăng bị bắn hạ.

Phim có giá trị tư liệu cao, sử dụng nhiều hình ảnh lưu trữ. Thông qua quãng đời hoạt động của John, bộ phim có tham vọng tái hiện những chiến lược quân sự của chính phủ Mỹ qua 3 đời tổng thống cũng như những dấu mốc lịch sử quan trọng trong cuộc chiến tranh Việt Nam. Ta có thể xem lại hình ảnh quân ngụy thua tan tác trong trận Ấp Bắc, cảnh sĩ quan Mỹ hoang mang khi cuộc tiến công tết Mậu Thân xảy ra hay giây phút nhà sư Thích Quảng Ðức tự thiêu phản đối chính phủ Ngô Ðình Diệm đàn áp tôn giáo…........